De Vallei van de Zuidleie is gelegen ten zuiden van Brugge in de gemeenten Oostkamp en Beernem (provincie West-Vlaanderen). Al vanaf de 13de eeuw is in deze vallei het kanaal Gent-Brugge uitgegraven, één van de oudste kanalen van het land. Aan beide zijden van het kanaal liggen waardevolle natuurgebieden en oude meanders van de historische Zuidleie. “Suytleye”, “Leye”, “Reie”… zijn middeleeuwse benamingen van het riviertje dat ooit de bovenloop vormde van de tegenwoordig wereldbekende Brugse reien.
>> meer weten over de geschiedenis en erfgoedwaarde van het gebied?
Het bochtig verloop van het kanaal Gent-Brugge herinnert er aan dat het kanaal zeer oud is en werd uitgegraven in de laagst gelegen zones in het landschap, waarbij zo veel mogelijk de loop van de Zuidleie werd gevolgd.
Natuurpunt is sinds 1981 actief in de vallei van de Zuidleie en beheert er momenteel 4 deelgebieden (situeringskaartje hier):
1. Warandeputten (10ha): oorspronkelijk een opgespoten terrein ter hoogte van Moerbruggebrug, dat volledig werd heringericht in functie van natuur en natuurgerichte recreatie. Een deel van de vallei bleef intact of werd hersteld. Twee wandellussen laten je toe te genieten van bloemrijke graslanden, moeras, vijvers en poelen. Ruim 400 m plankenpad zorgt er voor dat je in het moeras droge voeten houdt. Kijkhutten en kijkwanden staan garant voor boeiende observaties van een rijke vogelfauna.
Het gebied is vrij toegankelijk voor wandelaars op de paden (deels ook toegankelijk voor rolstoelgebruikers).
>> meer weten over de Warandeputten?
Galloways in de Warandeputten zorgen voor een structuur- en soortenrijke vegetatie
2. Leiemeersen (12ha): de meest waardevolle kern wordt gevormd door een uniek laagveenmoeras met natte schrale graslanden, natte ruigten, rietlanden, moerasbos en open water. Door de constante aanvoer van grondwater (kwel) is het gebied het ganse jaar door zeer nat. Centraal ligt een 800m lange oude meander van de Zuidleie. Op hoger gelegen plaatsen zijn bloemrijke, drogere graslanden aanwezig. Het gebied wordt doorsneden door de Bornebeek en Merlebeek, beiden beschouwd als één van de ecologisch meest waardevolle beekjes in de regio. Grote delen van de Leiemeersen waren ooit bagger- of huisvuilstort. Een uniek natuurherstelproject heeft die zones opnieuw in een natuurpareltje herschapen.
Fietsers en wandelaars op het geasfalteerde jaagpad langs het kanaal hebben een prima uitzicht over de Leiemeersen. Verder is het gebied, omwille van de grote kwetsbaarheid, enkel toegankelijk tijdens geleide bezoeken en werkdagen.
>> meer weten over de Leiemeersen?
3. Leiemeersen-Noord (8ha): oude meanders van de Zuidleie, natte en drogere bloemrijke graslanden, dooraderd met houtkanten, langs de rechter- (d.i. noord-) oever van het kanaal. Hier en daar ook kleine bosjes. Net zoals de Leiemeersen op de linkeroever is het gebied rijk aan wilde orchideeën. Het gebied sluit aan op het Beverhoutsveld, een landbouwgebied met een netwerk van dreven, sloten en knotwilgenrijen.
Dit rustige en zeer gevarieerde gebied is vrij toegankelijk voor wandelaars en fietsers op het onverharde jaagpad langs het kanaal.
>> meer weten over Leiemeersen-Noord?
4. Gevaerts-Noord (8ha): Ter hoogte van het gehucht “Gevaerts” doorsnijdt het kanaal een hoger gelegen, zandig gebied met hoge, schrale kanaalbermen en aangrenzende graslanden met “heide-achtig” apect. Meest opvallend zijn de uitbundig bloeiende brem- en gaspeldoornstruwelen. Lokaal zitten in de ondergrond weinig doorlatende bodemlagen, waardoor plaatselijk tijdelijke vennen voorkomen. Een aanzienlijk deel van het gebied is ook ingenomen door spontane opslag van Zomereik, berken, wilgen en iepen. Het gebied sluit aan op het Beverhoutsveld, een landbouwgebied met een netwerk van dreven, sloten en knotwilgenrijen.
Gevaerts-Noord is vrij toegankelijk voor wandelaars op het onverharde jaagpad langs het kanaal. Fietsers hebben een prima uitzicht over het natuurgebied vanaf de langslopende, geasfalteerde dienstweg.
>> meer weten over Gevaerts-Noord?
