In de periode 1987-1990 is het kanaal Gent-Brugge ter hoogte van Moerbrugge verbreed en werd er een nieuwe beweegbare brug gebouwd. Met de vrijgekomen grondspecie werden 10ha laag gelegen valleigronden aan de monding van de Rivierbeek gedeeltelijk opgehoogd. Na uitvoering van de werken kon de natuur spontaan bezit nemen van het terrein en er ontstond moeras, wilgenbos en bloemenrijk grasland. Het natuurgebied is in 2002-2003 aantrekkelijk ingericht voor wandelaars en natuurliefhebbers. Graafwerken creëerden bijkomende waterpartijen en moeras. De naam ‘Warandeputten’ verwijst naar het aangrenzende bosgebied ‘de Warande’. Het maakt deel uit van de waardevolle natuurgebieden in de Vallei van de Zuidleie, waarin het kanaal werd uitgegraven.
Het gebied ontvangt alleen regen- en grondwater en vertoont een rijk waterleven waaronder groene kikkers, waterjuffers en libellen. Voor vogels zijn dit allemaal smakelijke hapjes en met wat geluk kom je op je weg zeker waterhoen, meerkoet, wilde eend en blauwe reiger tegen. Vanuit de kijkhutten zijn op de grotere waterplassen nog vele andere water- en moerasvogels te zien. De absolute vedette is de ijsvogel. Dit juweeltje onder de vogels broedt jaarlijks in de Warandeputten. Spits in de kijkhutten de oren voor een schel “tsie-tsie” geluid en je geduld wordt beloond. De ondiepe waterzones worden geleidelijk gekoloniseerd door riet- en lisdoddevegetaties. Hier leven meer mysterieuze vogels als kleine karekiet, rietgors en waterral.
Tijdens je rondwandeling (1,5 – 2 km) kan je ook nog genieten van relicten beekbegeleidend elzenbroekbos en waardevolle bloemenrijke graslanden met veel vlinders.
Nog meer informatie is gepubliceerd in De Spille, het lokale ledenblad van Natuurpunt, 2006, jg. 3 nr. 1: download het artikel (1,17MB)
“Wastine”
Op reis in Frankrijk of in bergstreken elders in Europa komen we in contact met landbouwsystemen die niet bemest en licht begraasd worden. Het zijn doorgaans mooie landschappen met een mozaïek van bos, struweel, ruigte en grasland. Ze hebben een hoge ecologische waarde door de aanwezigheid van een grote rijkdom aan planten en dieren. Ook in onze contreien waren dergelijke landbouwsystemen vroeger te vinden. Ze werden aangeduid met de oud-Nederlandse naam wastine, verwijzend naar ‘woestenij’of ‘woeste grond’. Doorgaans betrof het zogenaamde gemene gronden, waar verschillende aangelanden in bepaalde perioden van het jaar hun vee konden laten grazen. Dit was ondermeer het geval in onze oude ‘veldgebieden’, zoals het nabijgelegen Bulskampveld en Beverhoutsveld.
Sinds 1993 wordt het perceel tegenaan de spoorweg begraasd door 2 à 3 Gallowayrunderen, zonder bemesting. Door de geringe graasdruk en de natuurlijke processen ontstaat hier opnieuw een ‘wastine’ met een mozaïek van struweel, ruigte en kort grasland. De struweelsoorten die zich het snelst vestigen zijn stekelig en daardoor minder smakelijk voor de grazers. Typische soorten zijn eenstijlige meidoorn, hondsroos en bramen. Op termijn ontstaat hier – weliswaar op kleine schaal – opnieuw een oud-Vlaams en aantrekkelijk, halfopen landschap met een rijke flora en fauna.
Oude meander Rivierbeek
Tegenaan de spoorweg ligt een oude meander van de Rivierbeek, ontstaan na rechttrekking en verbreding van de beek in de jaren 1970. In de oude meander treden spontane verlandingsprocessen op, lokaal met drijftilvorming(drijvende veenpaketten). Op andere plaatsen zorgen water- en oeverplanten zoals riet en lisdodde en uitlopers van wilgenstruweel voor het ondieper worden van de meander. De periodiek roestbruine kleur van het water wijst op de aanvoer van ijzerrijk grondwater. Langs de Rivierbeek lagen vroeger ook enkele fraaie beekbegeleidende elzenbroekbosjes, waarvan nu enkel nog fragmenten overblijven. Een knuppelpad brengt je op een comfortabele manier in contact met de verlandingsprocessen en de relicten moerasbos. De steunpalen voor het knuppelpad zijn niet minder dan 3m lang om voor voldoende stabiliteit te zorgen. Het is dan ook – op levensgevaar – absoluut verboden om het knuppelpad te verlaten.
