W&Z, de beheerder van het kanaal Gent-Brugge, verkreeg een vergunning voor “noodkap” van een aantal monumentale populieren langs het kanaal. Het gaat om oude populierenvariëteiten die omstreeks 1904 zijn aangeplant en waarvan sommige exemplaren ondertussen een stamomtrek van 6 meter hebben bereikt. Deze imposante oude knarren verdienen ons respect om diverse redenen:
- volgens deskundigen gaat het om de laatste grote lijnvormige beplanting van dergelijke oude populieren in Vlaanderen
- ze bepalen in hoge mate de landschappelijke en recreatieve belevingswaarde van het kanaal en ons natuurgebied “Vallei van de Zuidleie”
- met deze oude populieren is een specifieke fauna geassocieerd, waaronder vleermuizen die de lijnvormige beplanting gebruiken om te foerageren en holtes benutten als kraamkamer
Aanleiding voor de “noodkap” was de aanwezigheid van een aantal dode takken in de kruin van sommige bomen of vermeende rottingsholtes in de stam. Dit zijn inderdaad normale verschijnselen bij bomen van die leeftijd, maar het hoeft volgens ons daarom nog niet onmiddellijk te leiden tot een drastische kap van de volledige boom.
Natuurpunt heeft uiteraard alle begrip voor het beperken van veiligheidsrisico’s, maar pleit er eerder voor om op regelmatige basis eventuele dode takken in de kruin boven het jaagpad of het kanaal met een hoogtewerker te verwijderen. Daarnaast is het aangewezen om de gezondheidstoestand van de bomen te laten monitoren met aangepaste meetinstrumenten, eerder dan op het zicht individuele bomen te gaan (ver)oordelen. Een overhellende boom hoeft ook niet per sé een probleem te zijn, zolang de trekwortels in goeie conditie verkeren. Boomdeskundigen kunnen de verschillende gezondheidsaspecten met gespecialiseerde apparatuur vaststellen, bv. met een tomograaf die akoestisch de aanwezigheid van dood hout in de stam kan opsporen. Meten is weten en laat toe om naar de toekomst een beheerplan voor deze imposante bomenrijen op te maken.
Ondertussen zijn helaas weeral “overhaast” een aantal populieren nodeloos gekapt. Zo blijkt uit onderstaande foto’s dat het stamhout (diameter 2m) van de meeste gekapte populieren nog kerngezond is en dat kon worden volstaan met het wegzagen van risicovolle dode takken in de kruin.
Wanneer de oude bomen toch moeten worden gekapt, is het aangewezen om over te gaan tot herbeplanting. Waar Natuurpunt bermen in beheer heeft, wordt gekozen voor heraanplant met Zomereik. Deze soort is typisch voor het Houtland, kan zeer oud worden, is minder onderhevig aan takbreuk (in vergelijking met populier) en heeft een bijzonder rijke, geassocieerde fauna en flora. Het is van belang dat de gaten in de bomenrijen langs het kanaal worden opgevuld, zo niet is het gebied niet langer geschikt als foerageergebied voor vleermuizen.
Hopelijk heeft W&Z in de toekomst oren naar onze aanbevelingen.